ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ
Bu makalemizde çevresel sinir sistemi organları ve görevleri, çevresel sinir sistemi bölümleri, çevresel sinir sisteminin görevi nedir, çevresel sinir sistemi kaça ayrılır, çevresel sinir sistemi kısaca gibi konuları ele alacağız.
Merkezi sinir sistemi ile organlar arasındaki iletişimi sağlayan sinir sistemidir.Yani
bir başka deyişle organlardan merkezi sinir sistemine mesaj getiren
ve merkezi sinir sisteminden organlara emir iletimi sağlayan sinirlerden oluşan
sinir sistemidir.Sinirleri telefon kablolarına benzetebiliriz. Sinirler vücudumuzdan
aldıları mesajları beyne taşır.Aynı şekilde beyinden aldıkları emirleri de organlarmıza
taşırlar.
Çevresel sinir sitemi 2'ye ayrılır.
1-Somatik(isteğe bağlı) sinir sistemi:İsteğimizle
gerçekleştirdiğimiz işleri bu sinirleri kullanarak yaparız.
Somatik sinir sisteminin tek bir hareket siniri (motor nöronu) vardır.
Somatik duyu sinirleri, algılayıcılardan gelen özel uyarılarla (koku,
tad, ses, denge gibi girdiler); ısı, dokunma, ağrı, kendinin farkında olma gibi
algıları alırlar.Bu duyuların hepsi kişi bilinçli iken algılanır.
Hem duyu hem de hareket sinirlerini kapsarlar; etkiledikleri organlar
iskelet kaslarıdır.
Sinir düğümleri vardır(dorsal root ganglia)
Somatik hareket sinirleri iskelet kaslarının istemli ve bilinçli
hareket etmesini sağlarlar.
Hareket sinirleri genellikle uyarılma sonrası tepki verirler; uyarıldıklarında
kasların kasılmasını sağlarlar.
2-Otonom(isteğe bağlı olmayan) sinir sitemi:Vücudun
dengesini koruma amacıyla bizim isteğimiz dışında çalışan sinir sistemidir.
Otonom sinir düğümleri vardır (dorsal root ganglia: arka yol düğümü)
Düz kasların, kalp kasının ve salgı bezlerinin çalışmasını düzenler
(yani, etkiledikleri organlar: düz kaslar, kalp kasları, salgı bezleridir). Bu düzenleme
artma/hızlanma ya da azalma/yavaşlama/baskılama şeklinde gerçekleştirilir .
Afferent(duyu), efferent(hareket) ve integrasyon(birleştirme) merkezi
ile bağlantıları vardır.
Limbik sistemden ve beyincikten(serebrum) gelen uyarı girdilerini
alır.